U Aziji između Izraela i Jordana, na najnižoj tački na planeti, prostire se mirna, plavičasta vodena površina iz koje izranjaju stubovi soli, čiji vrhovi podsećaju na dimnjake pod snegom. Na pojedinim mestima grudve soli plutaju po vodi kao sante leda. Taj gotovo beživotni predeo poznat je kao Mrtvo more.
Mrtvo more se nalazi na 422 metara ispod nivoa svetskog mora, na samom završetku reke Jordan. Na pojedinim mestima duboko je i preko 400 metara, što bi značilo da se dno Mrtvog mora nalazi na skoro kilometar ispod nivoa svetskog mora. Dugačko je 8o, a u najširem svom delu ima 18 kilometara.
Život u mrtvom moru
Voda iz Mrtvog mora je 5-6 puta zasićenija solju nego voda u okeanu ili u bilo kom moru, pa u njemu ne mogu preživeti ni biljke ni životinje, osim nekih vrlo otpornih vrsta mikroorganizama i bakterija. Stalna isparenja vode uzrokuju gustu maglu, za koju su Arapski doseljenici u srednjem veku verovali da je otrovna i da zbog toga ptice ne lete iznad ovog mora. Ipak, jata jedne vrste čvoraka donose život u ovo područje.
U poplavama, sadržaj soli u Mrtvom moru može opasti sa uobičajenih 35% na 30%, čak i niže. Tad se može desiti da Mrtvo more privremeno oživi usled kišnih zima. To se dogodilo 1980. godine, nakon jedne takve kišne zime, normalno tamno plavo Mrtvo more postalo je crveno. Istraživači sa Jevrejskog univerziteta u Jerusalimu otkrili su da je Mrtvo more prepuno algama koja se zove Dunaliella. Dunaliella je, zauzvrat, jednu vrstu (crveno-pigmentovane) halobakterije, čije je prisustvo izazvalo promenu boje.
Lekovitost Mrtvog mora
Stubovi soli, zapravo su, gornji sloj debelih naslaga taloga, koji je počeo da se formira još pre nekih dva miliona godina. Voda iz reke Jordan i drugih manjih reka na temperaturi od 50 stepeni Celzijusa isparava, ostavljajući za sobom naslage, glike, peska, kamene soli i gipsa. Minerali iz Mrtvog mora koriste se za lečenje mnogih bolesti. Voda je zbog svog saliniteta vrlo lekovita. Pri izlasku iz vode, telo ostaje prekriveno debelim slojem soli, koja blagotvorno deluje na kožu. Na dnu leži i glina koja se koristi u terapeutske svrhe.
Legende vezane za Mrtvo more
Za Mrtvo more vezana je priča o Lotovoj ženi, koja se, pošto se neposlušno osvrnula i pogledala grešne gradove Sodomu i Gomoru, pretvorila se u stub soli.
Prema predanju, u moćnom utvrđenju Masada, utočište u nevolji je našao i legendarni kralj David, ali i jevrejski pobunjenici protiv Rimljana. Masada je nekadašnja jevrejska tvrđava. Na ovoj lokaciji u Izraelu, na vrhu izolovanog kamenog platoa, na obodu Judejske pustinje, iznad Mrtvog mora, nalaze se ostaci drevnog utvrđenja. Ona je poznata po bici koja je vođena 73. godine za vreme Prvog jevrejsko-rimskog rata između jevrejskih branilaca i rimskih legionara pod komandom Flavija Silve, koje su opsedale tvrđavu. Tokom opsade, većina branilaca izvršila je samoubistvo shvativši da je pad tvrđave neizbežan.
Zanimljivosti o Mrtvom moru
– Mrtvo more nije more već jezero;
– Mrtvo more ja najniže jezero na svetu;
– U Mrtvom moru nije moguće otvoriti oči u vodi;
– Zbog velike količine soli, u vodi je nemoguće potonuti;
– Najniži autoput na svetu, pruža se duž izraelske zapadne obale Mrtvog mora, na 393 metra ispod nivoa mora.
– Mrtvo more je i jedan od prvih svetskih zdravstvenih centara.
